Mưa ơi, đừng rơi nữa, đường ơi, đừng dài nữa, và chân ơi, đừng mềm nhũn ra nữa, cứng rắn lên.
Trở về, gặp những lọn khói leo lét trên ngọn tre, không gian ủ rũ một màu xanh nhạt nhẽo, gió cõng nước từ sông trườn lên lành lạnh, tôi cảm nhận được chuyện gì chẳng lành đang diễn ra, rờn rợn sau gáy. Mẹ. Tôi chayj vù qua đường đê, chập những bàn chân quá nhỏ, tưởng không còn có thể đỡ nổi thân thể nặng trĩu nỗi sợ.
Quả nhiên, mẹ đang lâm bệnh nặng. Vừa thấy con gái, mắt mẹ đã thao thao, vít cổ tôi xuống, mà nức nở. Má tôi, và cả tai, tóc đều thấm nước mắt. Tôi phục mẹ mình, bao nhiêu đau khổ đi qua mà mẹ vẫn còn nước mắt.
Chắp vá lại những lời mẹ kể, tôi hình dung ra một viễn cảnh đau lòng bày ra trước mắt. Sự khinh miệt đã triệt để xâm hại cuộc sống của mẹ. mẹ ốm kiệt sức, dường như không thể đi lại. Không ai bán thuốc cho mẹ nữa, mẹ mua hàng ngoài cái chợ ngã tư, không ai bán. Mấy cửa hàng cóc cũng không. Dường như họ đã biết chuyện của tôi. Bấy lâu, con gái trong làng này, cứ ra khỏi lũy tre làng, lên phố trở về, ăn mặc hơi bóng bẩy một chút là bị hứng những lời xì xào, chê bai, sỉ vả. Tôi càng hiểu vì sao gia đình mình càng bị khinh miệt. Bà tôi thường ra thị xã lấy thuốc, dì tôi đi lấy chồng xa, giờ cũng làm lụng ở một nơi nào đó, còn mẹ tôi, vì cưu mang một kẻ nợ nần ăn mày từ nơi khác đến. Đám cưới ấy đã nhận được rất nhiều dè bỉu. Vậy mà mẹ ơi, sao mãi bám lấy cái mảnh đất tối tăm này? Tôi thốt lên đắng đót. Mẹ chùng mắt xuống, rưng rưng. “Bà ngoại đã mua cơ ngơi này bằng bàn tay của mình”.
Đêm, mẹ lên cơn sốt cao. Tôi chạy đến cầu cứu bác sĩ trạm trưởng trạm xá. Ông ta he hé cánh cửa và đóng sập khi tôi còn chưa nói dứt câu.
Về nhà trong não ruột. Mẹ nói không cần thuốc nữa, chỉ cần tôi.
- Tao bảo mày rồi mà, đừng đi nữa, tao cần mày ở bên.
- Con xin lỗi mẹ, giờ con sẽ ở nhà chăm sóc mẹ, không đi đâu nữa. Để con cõng mẹ lên đó, mẹ phải chữa bệnh, phải chữa mẹ ơi.
Tôi van nài để được cõng mẹ trên lưng, để kéo dài tình thương mẹ dành cho con gái, để tôi còn tựa nương, để tôi còn báo đáp ân người.
Đoạn đường dài hai cây số. Tôi gần như không còn đứng nổi khi đến nhà bác sĩ già, chỗ bà tôi quen biết trước kia. Mẹ người nhỏ thó, vài chục cân, nhưng đoạn đường dài ấy tôi phải nghỉ nhiều lần. Mẹ cứ thều thào: “Mang tao đi làm gì mệt ra, ở nhà có hơn không”.
Ông bác sĩ nói, “Bệnh mẹ cháu nặng, sao không đưa lên viện trên. Thôi được rồi, ông sẽ tiêm và đưa thuốc. Đưa mẹ về, ngày mai, nếu không thuyên giảm, nhất thiết phải đưa lên viện trên nhé. Mai ông sẽ xuống dưới đó xem cho”.
Giữa đường về, hai mẹ con gặp mưa, nước mưa trút xuống, lạnh, và trĩu nặng. Mẹ tôi run bần bật.
Tôi loạng choạng trong đêm, cố giữ để mẹ đừng rơi khỏi lưng. Mím môi, cố sức. Mong trời đừng cản lối hai mẹ con.
Vẫn phải nghỉ lấy sức, và khi lê được mấy bước thì tôi đổ gục, mẹ ho khù khụ. Xốc mẹ lên lưng, lê từng bước, từng bước. Tôi tự bảo mình đừng chùn bước, đừng nản lòng. Cứ đi, cứ bước. Mẹ yên tâm, con sẽ thắng cơn mưa này. Mưa ơi, đừng rơi nữa, đường ơi, đừng dài nữa, và chân ơi, đừng mềm nhũn ra nữa, cứng rắn lên. Người mỗi lúc một nặng và lạnh, toàn thân tôi lập cập run, và, lúc này không còn nghĩ được gì khác là phải đưa mẹ về, sự sống chết của mẹ quan trọng với cả đời tôi. Quên lạnh buốt, quên nỗi bải hoải.
Cố lên chân ơi, lưng ơi. Và, ông trời cho về đích.
Đến nhà, tôi không còn chút sức lực nào, nằm thoi thóp chừng nửa tiếng đồng hồ ở cửa, mẹ cũng nằm đó, không nhúc nhích. Tôi chợt choàng dậy, lại cố lê vào lấy quần áo thay cho mẹ bớt lạnh. Lo xong cho mẹ, sờ lên mình, tôi cũng nổi cơn sốt cao.
Sáng sau, tôi cố bón cho mẹ bát cháo. Cả đêm qua, cố gắng lắm mẹ chỉ ăn được mấy thìa. Mừng vì mẹ ăn được một bát, mẹ nói hoạt hơn, có ai ngờ đó lại là giây phút cuối dẫn đến cơn hấp hối, để rồi không bao giờ được nghe tiếng mẹ nữa.
Mẹ phát ho, sặc sụa nhắm mắt mũi, bát cháo và mấy thìa nước hoa quả trong bụng giờ phun ra, tưởng cả tấm phổi già nua kia cũng bong theo. Mẹ hơn bốn mươi, song chả khác gì bà già bảy mươi. Mắt mẹ tái dần, tay vẫn đặt lên tóc con, thều thào: “Con về… sống… bình… bình… và… tha cho… bố”. Tay mẹ lỏng dần rồi từ từ trễ xuống, không cảm giác, bất động. Tôi gào lên, bỏng họng. Gọi làm sao được người mà quả tim đã im thin thít…
Giây phút này, mẹ ơi. Buồn gì hơn, mẹ nằm như khúc gỗ, không bao giờ dậy nữa, mãi mãi. Con phải làm gì đây, sống thế nào đây. Mẹ ơi, mẹ, mẹ ơi… Con gọi mẹ trăm lần, nghìn lần, mẹ có nghe thấy không? Mẹ có biết con đang kêu gào.
Trở về, gặp những lọn khói leo lét trên ngọn tre, không gian ủ rũ một màu xanh nhạt nhẽo, gió cõng nước từ sông trườn lên lành lạnh, tôi cảm nhận được chuyện gì chẳng lành đang diễn ra, rờn rợn sau gáy. Mẹ. Tôi chayj vù qua đường đê, chập những bàn chân quá nhỏ, tưởng không còn có thể đỡ nổi thân thể nặng trĩu nỗi sợ.
Quả nhiên, mẹ đang lâm bệnh nặng. Vừa thấy con gái, mắt mẹ đã thao thao, vít cổ tôi xuống, mà nức nở. Má tôi, và cả tai, tóc đều thấm nước mắt. Tôi phục mẹ mình, bao nhiêu đau khổ đi qua mà mẹ vẫn còn nước mắt.
Chắp vá lại những lời mẹ kể, tôi hình dung ra một viễn cảnh đau lòng bày ra trước mắt. Sự khinh miệt đã triệt để xâm hại cuộc sống của mẹ. mẹ ốm kiệt sức, dường như không thể đi lại. Không ai bán thuốc cho mẹ nữa, mẹ mua hàng ngoài cái chợ ngã tư, không ai bán. Mấy cửa hàng cóc cũng không. Dường như họ đã biết chuyện của tôi. Bấy lâu, con gái trong làng này, cứ ra khỏi lũy tre làng, lên phố trở về, ăn mặc hơi bóng bẩy một chút là bị hứng những lời xì xào, chê bai, sỉ vả. Tôi càng hiểu vì sao gia đình mình càng bị khinh miệt. Bà tôi thường ra thị xã lấy thuốc, dì tôi đi lấy chồng xa, giờ cũng làm lụng ở một nơi nào đó, còn mẹ tôi, vì cưu mang một kẻ nợ nần ăn mày từ nơi khác đến. Đám cưới ấy đã nhận được rất nhiều dè bỉu. Vậy mà mẹ ơi, sao mãi bám lấy cái mảnh đất tối tăm này? Tôi thốt lên đắng đót. Mẹ chùng mắt xuống, rưng rưng. “Bà ngoại đã mua cơ ngơi này bằng bàn tay của mình”.
Đêm, mẹ lên cơn sốt cao. Tôi chạy đến cầu cứu bác sĩ trạm trưởng trạm xá. Ông ta he hé cánh cửa và đóng sập khi tôi còn chưa nói dứt câu.
Về nhà trong não ruột. Mẹ nói không cần thuốc nữa, chỉ cần tôi.
- Tao bảo mày rồi mà, đừng đi nữa, tao cần mày ở bên.
- Con xin lỗi mẹ, giờ con sẽ ở nhà chăm sóc mẹ, không đi đâu nữa. Để con cõng mẹ lên đó, mẹ phải chữa bệnh, phải chữa mẹ ơi.
Tôi van nài để được cõng mẹ trên lưng, để kéo dài tình thương mẹ dành cho con gái, để tôi còn tựa nương, để tôi còn báo đáp ân người.
Đoạn đường dài hai cây số. Tôi gần như không còn đứng nổi khi đến nhà bác sĩ già, chỗ bà tôi quen biết trước kia. Mẹ người nhỏ thó, vài chục cân, nhưng đoạn đường dài ấy tôi phải nghỉ nhiều lần. Mẹ cứ thều thào: “Mang tao đi làm gì mệt ra, ở nhà có hơn không”.
Ông bác sĩ nói, “Bệnh mẹ cháu nặng, sao không đưa lên viện trên. Thôi được rồi, ông sẽ tiêm và đưa thuốc. Đưa mẹ về, ngày mai, nếu không thuyên giảm, nhất thiết phải đưa lên viện trên nhé. Mai ông sẽ xuống dưới đó xem cho”.
Giữa đường về, hai mẹ con gặp mưa, nước mưa trút xuống, lạnh, và trĩu nặng. Mẹ tôi run bần bật.
Tôi loạng choạng trong đêm, cố giữ để mẹ đừng rơi khỏi lưng. Mím môi, cố sức. Mong trời đừng cản lối hai mẹ con.
Vẫn phải nghỉ lấy sức, và khi lê được mấy bước thì tôi đổ gục, mẹ ho khù khụ. Xốc mẹ lên lưng, lê từng bước, từng bước. Tôi tự bảo mình đừng chùn bước, đừng nản lòng. Cứ đi, cứ bước. Mẹ yên tâm, con sẽ thắng cơn mưa này. Mưa ơi, đừng rơi nữa, đường ơi, đừng dài nữa, và chân ơi, đừng mềm nhũn ra nữa, cứng rắn lên. Người mỗi lúc một nặng và lạnh, toàn thân tôi lập cập run, và, lúc này không còn nghĩ được gì khác là phải đưa mẹ về, sự sống chết của mẹ quan trọng với cả đời tôi. Quên lạnh buốt, quên nỗi bải hoải.
Cố lên chân ơi, lưng ơi. Và, ông trời cho về đích.
Đến nhà, tôi không còn chút sức lực nào, nằm thoi thóp chừng nửa tiếng đồng hồ ở cửa, mẹ cũng nằm đó, không nhúc nhích. Tôi chợt choàng dậy, lại cố lê vào lấy quần áo thay cho mẹ bớt lạnh. Lo xong cho mẹ, sờ lên mình, tôi cũng nổi cơn sốt cao.
Sáng sau, tôi cố bón cho mẹ bát cháo. Cả đêm qua, cố gắng lắm mẹ chỉ ăn được mấy thìa. Mừng vì mẹ ăn được một bát, mẹ nói hoạt hơn, có ai ngờ đó lại là giây phút cuối dẫn đến cơn hấp hối, để rồi không bao giờ được nghe tiếng mẹ nữa.
Mẹ phát ho, sặc sụa nhắm mắt mũi, bát cháo và mấy thìa nước hoa quả trong bụng giờ phun ra, tưởng cả tấm phổi già nua kia cũng bong theo. Mẹ hơn bốn mươi, song chả khác gì bà già bảy mươi. Mắt mẹ tái dần, tay vẫn đặt lên tóc con, thều thào: “Con về… sống… bình… bình… và… tha cho… bố”. Tay mẹ lỏng dần rồi từ từ trễ xuống, không cảm giác, bất động. Tôi gào lên, bỏng họng. Gọi làm sao được người mà quả tim đã im thin thít…
Giây phút này, mẹ ơi. Buồn gì hơn, mẹ nằm như khúc gỗ, không bao giờ dậy nữa, mãi mãi. Con phải làm gì đây, sống thế nào đây. Mẹ ơi, mẹ, mẹ ơi… Con gọi mẹ trăm lần, nghìn lần, mẹ có nghe thấy không? Mẹ có biết con đang kêu gào.
o O o